Dia de Muertos. Radosny Dzień Zmarłych w Meksyku
W pierwsze dni listopada mieszkańcy Meksyku obchodzą Święto Zmarłych znane jako Día de Muertos. Powszechnie kojarzy się z kolorowymi ołtarzami i radosnym wspominaniem bliskich, którzy odeszli.
No początku listopada w wielu krajach na świecie obchodzone są Uroczystość Wszystkich Świętych, a następnego dnia Dzień Zaduszny. W zależności od regionu obchody mogą się różnić. W Meksyku ten dzień jest świętem wyjątkowo radosnym i kolorowym, a znany jest jako Día de Muertos (lub el Día de los Muertos). Wywodzi się jeszcze z epoki prekulombijskiej i wiary, że dusze zmarłych nawiedzają żywych krewnych, którzy szykują im pięknie zdobione ołtarze i ofiarowują dary.
Dawniej mieszkańcy tych terenów na początku sierpnia obchodzili festiwal bogini Mictecacíhuatl, znanej jako "Królowa Śmierci". Obchody skupiały się, podobnie jak dziś, na oddawaniu czci dzieci i innych bliskich, którzy odeszli.
W XVI wieku, gdy konkwistadorzy z Hiszpanii przybyli na te tereny, byli oburzeni pogańskimi praktykami kulturowymi miejscowych ludów. Wprowadzając wiarę katolicką, przesunęli datę letniego festiwalu na początek listopada, według obowiązujących w hiszpańskim kalendarzu Zaduszek i poprzedzającej je Uroczystości Wszystkich Świętych. Europejskie obrządki połączono z tubylczymi, dając w ten sposób początek wyjątkowemu Dniu Zmarłych w Meksyku.
Obecnie, poza Meksykiem specyficzne obchody święta rozpowszechniły się również na Stany Zjednoczone oraz Amerykę Południową wraz z migracją Meksykanów.
W meksykańskiej tradycji Dzień Zmarłych jest świętem radosnym, ponieważ wierzą oni, że zmarli nadal egzystują, a ich dusze naprowadzane przez płatki aksamitek odwiedzają świętujące rodziny.
Jednymi z najbardziej charakterystycznych elementów są kwiaty oraz ołtarze. Meksykanie, podobnie jak Polacy, sprzątają groby bliskich i dekorują je kwiatami, m.in. wieńcami z róż, czy słoneczników. Najważniejszymi kwiatami są jednak rodzime aksamitki, hodowane już przez prekolumbijskich Azteków, zwane Kwiatem Zmarłych (Flor de Muertos).
Według tradycji 1 listopada z wizytą powracają dusze dzieci, następnego dnia dorosłych, dlatego istotnym elementem są odwiedziny grobów. Jeśli jednak z jakiegoś powodu jest to niemożliwe (np. jego brak, przeprowadzka rodziny) przygotowuje się w domach ołtarze.
Podczas święta zmarłym składa się ofiary (ofrendas). Są to przeróżne potrawy, chleb czy szklanki z wodą. Dla dusz dorosłych zmarłych stawia się również butelki a alkoholem, w tym tequilą, cygara, a dla dzieci szykuje się zabawki. Na ołtarzu wszystkie umieszczane są przy portretach zmarłych, wokół których palą się również woskowe świece.
Portrety wskazują, czyja dusza ma nawiedzić w żywego w nocy i ustawiane są w najwyższej części ołtarza. Przed nią ustawia się lustro, aby zmarła widziała jedynie odbicie swoich bliskich, a oni widzieli wyłącznie zmarłego.
Znanymi elementami są również chleb zmarłych, który jest słodką odmianą wypieku w różnych kształtach, i cukrowe czaszki z wypisanymi na czole imionami zmarłych.
