W Polsce mamy prawdziwy skarb. Ta księga jest warta 140 milionów złotych
Po wynalezieniu prasy drukarskiej pierwszą książką, która powstała, była Biblia Gutenberga. Na świecie pozostało ich niespełna 50 sztuk, a jeszcze mniej jest kompletnych. W Polsce mamy jeden z unikatowych egzemplarzy. Można zobaczyć go zarówno na żywo w muzeum w Pelplinie, jak i zeskanowaną online.
Biblia niezmiennie znajduje się na szczytach pozycji książkowych wszech czasów. Jak podaje organizacja Words Rated każdego roku drukuje się średnio 100 milionów egzemplarzy, a obecnie w obiegu znajduje się 6 miliardów. Zaokrąglając, co 10 sekund drukuje się 6 nowych Biblii.
Wśród dostępnych ksiąg, jak podaje organizacja, najwięcej jest wersji Króla Jakuba (31 proc.), czyli protestanckiego przekładu, do którego według wielu opinii najbliżej jest polskiej (również protestanckiej) Biblii Gdańskiej, oraz Uwspółcześnionej Biblii Gdańskiej. W naszym kraju najczęściej korzysta się z Biblii Tysiąclecia, która jest przekładem katolickim.
Dawniej święta księga chrześcijan była przepisywana ręcznie. Niedawno w GeekWeeku pisaliśmy o wystawieniu na aukcji W nowojorskiej siedzibie Sotheby’s Biblii napisanej w języku hebrajskim. Wartość pochodzącego z około X wieku egzemplarza oszacowano na 50 milionów dolarów.
Za datę wynalezienia druku uznaje się rok 1450, a jego twórcę, a dokładnie twórcę pierwszej prasy drukarskiej był Johannes Gutenberg. Jego pierwszą księgą była Biblia, nazwana Biblią Gutenberga, drukowana w latach 1452-1455. Jest to łaciński tekst Wulgaty (tłumaczenie św. Hieronima ze Strydonu), wydrukowany w wąskim układzie dwułamowym, 42-wierszowym.
Wydrukowano łącznie ok. 180 egzemplarzy, z czego większość na papierze i kilkadziesiąt na pergaminie. Do naszych czasów przetrwało około 48 (36 na papierze i 12 na pergaminie), z czego jedna jest w Polsce, w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie. Należy do zaledwie 17. Pełnych, dwutomowych egzemplarzy. Oba tomy obejmują 641 kart zadrukowanych obustronnie w dwóch kolumnach. Dekoracja obu tomów, wykonana iluminatorsko, jest dość skromna.
To też jedna z nielicznych Biblii Gutenberga na świecie, jakie zachowały w oryginalnej, integralnej obudowie z XV wieku. Oprawy wykonano z dębiny bałtyckiej, obleczonej barwiono na czerwono kozią skórą. Posiadają także mosiężne zapinki, rogi i guzy. Księga znajdująca się w Polsce została wydrukowana czarną farbą na ręcznie czerpanym papierze żeberkowym, który najprawdopodobniej według najnowszych badań pochodzi z nadreńskich manufaktur.
W 2023 roku realizowano interdyscyplinarny projekt badawczy, konserwatorski i upowszechniający "Ratujemy pelplińska Biblię Gutenberga", w trakcie którego dzieło zostało poddane konserwacji i digitalizacji przez naukowców z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W badaniach brali udział również pojedynczy pracownicy z AGH, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, UW, oraz badacze z Hamburga.
Choć pelplińska biblia jest bezcenna, to podejmowano próby oszacowania jej wartości. Mogłoby to być nawet 140 mln złotych. Oczywiście im starszy egzemplarz i bardziej kompletny, tym jego wartość jest większa. Na razie raczej nikt nie będzie jej próbował sprzedawać, ale za to każdy może ją zobaczyć. Aby zaprezentować historię Biblii Gutenberga, jej badań i konserwacji uruchomiono specjalny portal. Można na nim również zobaczyć modele 3D obu ksiąg, jak również przejrzeć ich cyfrowe wersje.
Źródła: bibliagutenberga.diecezja-pelplin.pl, art.umk.pl, wordsrated.com, warszawa.naszemiasto.pl
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
